Một bộ phim Việt Nam ra rạp thường gây chú ý, vì chúng ta có rất ít phim nội. Lạc giới còn gây chú ý nhiều hơn vì nó đề cập đến vấn đề giới tính thứ ba, một vấn đề gây chú ý.

Poster chính thức

Tôi nghe người ta nói nhiều về phim này từ rất lâu trước khi nó được ra mắt, rằng nó là bộ phim về đề tài song tính. Tôi không cho là vậy. Thật lòng mà nói, ấn tượng với bộ phim này với tôi từ đầu là không tốt, thậm chí là xấu. Nguyên nhân có lẽ là từ tấm poster đầu tiên được truyền ra ngoài. Nó khiến tôi phát hoảng với hình ảnh một nam thanh niên mặc áo tu sĩ trùm đầu giương cung, một nhân vật như ăn vận như cao bồi,... Tôi vẫn thường bị các nhà làm phim trong nước làm bất ngờ với những sáng tạo trên trời, và lần này cũng cao xa không kém. Một khoảng thời gian sau, trailer được tung ra, khiến người xem không khỏi ái ngại tự hỏi mình đang ở thời đại nào khi nhìn thấy biểu tượng trái tim bị mũi tên xuyên qua cùng với tag line "Có trái tim mà không biết yêu...". Tuy vậy, nhiều lần đi xem trailer này trong rạp, tôi bắt gặp nhiều khán giả hứng thú với bộ phim này. Họ hỏi nhau khi nào phim chiếu, dù trailer có nhấn mạnh thông tin thời gian ở cuối. 

Tôi đã không khỏi kêu trời khi nhìn thấy poster này

Tôi đã từng lắc đầu nguây nguẩy khi được rủ đi xem phim này. Trong lúc tâm trạng không tốt lắm, tôi sợ xem phải những bộ phim cũng không tốt lắm, rồi mọi thứ sẽ càng tệ hơn. Nhưng, lợi dụng một sự yêu đời bất chợt, tôi đã đồng ý xem phim này trong một suất chiếu cuối ngày. Nhìn lượng khán giả vào rạp, tôi đoán phim này sẽ có doanh thu tương đối, ít nhất là không lỗ lã gì cho nhà sản xuất. Thường những phim có đề tài hấp dẫn như vậy khá thu hút khán giả Việt. Mà tôi thấy khá giả mình cái gì cũng bị thu hút, trừ những thứ nghiêm túc.

Phim xem rất vui, khán giả cười suốt. Tôi thì ôm chặt ba lô, năm lần bảy lượt gục mặt xuống mà cười khúc khích như gái mới lớn được trai chưa già mơn trớn. Nhờ vậy mà tôi phát hiện ra cái ba lô cần được giặt, rất cần. Nghiêm túc mà nói thì Lạc giới là một bộ phim ngô nghê về nhiều thứ, đặc biệt là cái nhìn, cái hiểu về thế giới thứ ba - mỹ từ đầy tính phân biệt ma chúng ta hay dùng. Tôi cho rằng sự trải nghiệm của đạo diễn đối với vấn đề trong phim rất non nớt, gần như không đủ viết thành một truyện ngắn. Các nhân vật trong phim đều thiếu động lực để nói và hành động như đã nói và hành động. Chúng ta không thấy được sự nguy hiểm của tên tội phạm nhân vật chính để nhận ra chiều sâu của hắn, không thấy được nhu cầu vật chất của cô y tá (hay bác sĩ gì đó) chăn dê khiến cô ta để anh tình nhân đi làm nhân tình cho người khác, không thấy được quá khứ u buồn, bệnh của cậu công tử bột để hiểu được chuyện gì đang diễn ra với cậu ta... Điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta không cảm nhận được gì từ họ.

Tình cảm, tính cách của các nhân vật cũng phát triển một cách rất bất bình thường, gượng gạo. Buồn cười là cậu công tử sợ nắng kia lại luôn là người chủ động tấn công nam chính. Tôi không thể không nghi ngờ rằng cậu ta suốt ngày chỉ ở trong phòng và ôm máy tính xem phim sex. Hẳn rồi, cậu có một cái máy chiếu đủ lớn và có vẻ rất rành rọt về các vấn đề này nọ mà chỉ tiện làm, không tiện nói. Ai có thể nói gì khi đã đắm chìm sâu trong hồ nước? Cậu ta cũng không có đủ lý do về cảm xúc để hét toáng lên sau khi vẽ tranh cát lần đầu cho nam chính xem, hoặc lúc cầm súng chỉa vào nam chính (mà sao cậu ta lấy được cây súng, thiết kế hay đạo diễn đưa cho cậu ta?). Xem những cảnh này, tôi chỉ thấy đáng thương cho Safe-And-Sound - một diễn viên không biết diễn phải làm những thứ không cần thiết để rồi phá hỏng nhân vật của mình, trong khi những người ngồi sau máy quay có vẻ không đủ tầm và tài để giúp cậu ta bình tĩnh lại. Tôi cũng rất cần được giải thích vì sao một người ễu ợt như vậy lại lái mô tô như thật vậy? Nếu để cậu chèo thuyền hái sen, vớt rong trong đầm có vẻ sẽ hợp lý hơn. Cậu ta còn là tay thiện xạ như một tài năng thiên phú. Theo tôi được biết thì cung tên là môn cần luyện tập rất nhiều, ở ngoài trời.

Tạo hình của Pink rất không liên quan với vai gái đẹp

Vai của nữ chính phản ánh chân thực hình ảnh một "bánh bèo vô dụng" mà dân gian vẫn truyền miệng nhau. Tôi thì không biết bánh đó ăn có ngon không, nghe nói khá nhiều nhưng chưa thấy ở đâu bán. Cô ta không có động lực, không có gì đặc biệt ngoài việc bị hoang tưởng về vẻ đẹp của mình. Cũng khó trách, vì cái sự hoang tưởng đó phần lớn do nhân vật khác gây ra, mà ở cái xứ gió cát đó, không có quá nhiều người có thể thức tỉnh cô ấy. Một cơn mê mà đỉnh điểm là việc tự mãn nắn nót mình trước gương. Một nhân vật (nữ) trong điện ảnh không cần phải đẹp lắm, nhưng rất cần cái duyên và tính cách đặc biệt. Mà cô diễn viên này thì thất bại về mọi thứ. Tôi đánh giá cao việc cô ấy - Ochna-Autumn-Pink đã không đi nâng mũi, nhưng tôi vô cùng sợ hãi khi phải xem cô ta bê nguyên xi cách diễn của những bộ phim truyền hình (Việt Nam) lên màn bạc. Tôi luôn phân biệt được việc mình bỏ tiền vào rạp xem phim và việc mình đóng tiền điện ngồi nhà xem quảng cáo, sao cô ta lại không? Nhân vật của cô ấy còn tệ hại hơn khi liên tục chứng tỏ độ ngây thơ và thèm khát của mình, luôn tin rằng người đàn ông mình yêu đi ăn nằm với con trai ông chủ là để tốt cho mình. Còn cô chỉ việc đứng bên cửa sổ nhìn sang, chờ đợi đến phiên mình. Đến cuối phim, tôi vẫn không thể nào cảm thông được sự hi sinh cao cả của cô ấy, mà chỉ có thể xem cô ta như một con ngốc, cần phải đau thêm nhiều lần nữa để mở mắt với đời. Nhưng dù sao, cô là một cô gái trong sạch. Cô tắm rất nhiều.

Tôi đang yêu!

Mặc dù từ lúc lọt lòng tôi đã có một ác cảm hồn nhiên với anh diễn viên chính Middle-Bravery, nhưng trong Lạc giới, tôi cho rằng anh làm khá tốt và có thể tốt hơn nhiều nếu đạo diễn có đủ tài để chỉnh chuốt. Nhiều đoạn anh vẫn bị cường điệu giống như chị người tình hờ của anh, các đoạn âu yếm trai tơ thì anh lại khá nhạt nhẽo và giả tạo, nhất là trong những nụ cười hạnh phúc. Nét mặt đó khó mà làm cho khán giả tin rằng anh ta đang yêu tình yêu giữa những người đàn ông. Tuy nhiên nhìn chung, có thể nói vai nam chính là tốt nhất trong bộ ba đĩ thỏa, à không, nhầm phim. Các diễn viên phụ thì tôi nghĩ nên dẹp hết để tiết kiệm chi phí, chứ để họ hành động ngông cuồng mà không có lý do như thế thật sự rất vớ vẫn. Đâu là áp lực lùng bắt tội phạm của anh cảnh sát tóc uốn xù gãy tưởng mình cười đều ai ngờ lại ra vẻ bá dơ? Để hắn cứ lồng lộn như chú dê cái đau đẻ như vậy? Vai trò gì của ông chủ quán cầm quạt phẩy phẩy suốt phim? Để ụp mặt vào bãi cá thối ăn hết ruồi vẫn chưa chịu ngồi dậy?

Chê diễn viên thì cũng có phần đáng thương, vì có tài thì họ là diễn viên, không có tài thì họ là con rối, là thiên lôi. Đánh giá một bộ phim thì gần như mọi trách nhiệm đều đổ lên đầu đạo diễn. Quay trở lại vấn đề đã nói ban đầu, sự ngô nghê, anh Fly-Foward-Moutain phải chịu một trách nhiệm nghệ thuật nặng nề, vì anh ta là người viết kịch bản kiêm đạo diễn. Điều đó có nghĩa mọi định hướng của bộ phim đều do anh ta đặt ra và quyết định. Đạo diễn là một nghề khó, nó cần sự trải nghiệm nếu bạn không đủ sức tưởng tượng hợp lý. Nếu muốn làm phim đồng tính, hoặc là bạn đồng tính, hoặc là bạn sẽ đồng tính. Tôi thấy đạo diễn không hiểu gì về thế giới thứ ba, lẫn phụ nữ. Vai cô y tá (mà nói mãi không ai biết cô làm cái nghề từ mẫu đó) lẽ ra là một vai có thể làm sâu và trở thành điểm nhấn để bớt phần nhạt nhẽo cho phim, nhưng cách dẫn dắt của đạo diễn lẫn cách diễn của diễn viên đã biến mọi thứ trở nên bình thường hết sức có thể. Phải chi đạo diễn ăn nhiều bánh bèo hơn, để hiểu hơn về phụ nữ. Nhân vật của Safe-And-Sound cũng vậy, có thể khiến một số khán giả mê thích vẻ mơn mởn khù khờ của trai mới dậy thì, nếu như cậu ta bớt ngớ ngẩn và cường điệu. Chúng ta đã có quá nhiều hotboy như vậy, nên nếu không có gì khác biệt thì cậu ta cũng sẽ bị nhìn nhận như một sản phẩm lỗi nữa mà thôi. Đạo diễn cũng không nên quên rằng không chỉ các nhân vật chính mà các vai diễn phụ cũng rất cần sự hợp lý của nó. Đặt một Warlike-Nine-Dragon mặc áo dài tóc kiểu HKT ngồi uống rượu bằng chung trà là một việc làm ngốc nghếch điển hình.

Một điểm cộng của Lạc giới là hình ảnh, mà công cán thuộc về một DOP người nước ngoài. Cũng không lạ lẫm gì vì chúng ta ai cũng thuộc làu công thức Tây = Tốt. Joel Spezeski trước đây từng quay phim Ngôi nhà trong hẻm và làm gaffer cho Giải cứu thần chết, Lạc giới quả là một sự đi lên trong sự nghiệp của anh ta. Bố cục và góc máy trong Lạc giới không quá trau chuốt, đều khá hợp lý và tự nhiên, đánh bật được nét đẹp khung cảnh miền Trung cát khô biển mặn. Góc cửa sổ của set trong phòng cậu công tử cũng khá đẹp, tường dán giấy kiểu âu dù không liên quan lắm đến những góc phòng còn lại. Tuy nhiên song song với đó lại là sự bất thường trong hậu kỳ. Cả phần đầu phim được chỉnh màu tái như bò vắt chanh, xem rất khó chịu. Khung cảnh đẹp như vậy mà màu sắc bị lược đi gần hết, chỉ đến khi hai anh này chạy mô tô tung tăng nghe Bùi Anh Tuấn hát nhạc Tiến Minh thì màu sắc bất ngờ rực rỡ như xem trên TV Samsung. Tuy nhiên lại không đẹp, cát không đủ vàng, cây không đủ biếc, nước biển không đủ xanh (mà lại có màu ngã chàm, tưởng như nước hồ Trúc Bạch xưa)... tổng chung thì không đủ chất điện ảnh. Tôi cho rằng sự nhảy cóc này là ý đồ đạo diễn, mang ý nghĩa trái tim của các nhân vật đã tìm thấy hơi ấm, nhưng nếu vậy thì đây là một thủ thuật được vận dụng một cách vụng về. Nếu muốn xem thủ thuật này sướng mắt đến đâu, chúng ta nên xem A Single Man của Tom Ford hoặc gần đây nhất là The Giver của Phillip Noyce. Nếu muốn xem thủ thuật này sướng mắt đến đâu, chúng ta nên xem A Single Man của Tom Ford hoặc gần đây nhất là The Giver của Phillip Noyce. Nhiều đoạn khác thì màu sắc cũng không đồng bộ, cảnh tắm sữa dê màu lại được chỉnh như MV ca nhạc. Được biết công ty làm hậu kỳ cho Lạc giới là Pixel Garden nhưng không biết họ đảm nhận khâu nào. Nhưng dù sao đi nữa, tôi vẫn rất cần người chịu trách nhiệm cho cảnh bầu trời đầy sao bên trên ba con người nằm ngửa, hai trai ôm nhau, một gái thèm thuồng đưa tay khều khều, trai nọ quay sang nháy mắt gật đầu ý nói "Ráng đi em!". Trời đất!

Ráng đi em! (Ảnh hậu trường)

Phải lưu ý rằng đoạn trailer lừng lẫy của phim cũng là một cú lừa ngoạn mục, khiến tôi tức anh ách khi trong phim chẳng hề có mấy đoạn triết lý "hay ho" như "Có trái tim mà không biết yêu thì sống để làm gì?" hay "Máu anh màu gì?" với hình ảnh hai nhân vật lộn ngược... Đối với tôi, điều này khá ấu trĩ nếu như không phải do phim bị cắt. Mà ai lại đi cắt những đoạn phản ánh đúng hiện thực xã hội như vậy?! Có một điểm đáng quan ngại về truyền thông nữa là báo chí giới thiệu Lạc giới như một bộ phim về đề tài song tính. Tôi cho rằng đó là một sai lầm tai hại, bên cạnh cái nhìn nông cạn về thế giới thứ ba trong phim. Rõ ràng, vai của anh Middle-Bravery là một người đồng tính, ai cũng có thể thấy điều đó khi xem anh ta cự tuyệt cô gái một cách quyết liệt như thế nào, tình cảm cuối cùng cũng dành cho cậu công tử bột... Vậy sao lại gán cho anh ta là song tính? Chỉ vì anh ta đã ăn nằm với nhân vật nữ sao? Có vẻ như các bạn LGBT còn phải vất vả nhiều để người ta hiểu đúng về các bạn. Nếu các bạn cho rằng như phim như Để Mai Tính, Tèo em... bóp méo hình ảnh LGBT thì tôi tin rằng Lạc giới cũng không ngoại lệ, có điều sự méo mó đó ít tiêu cực và khó nhận thấy hơn. Tôi chợt sợ hãi khi nghĩ đến câu "Nhiệt tình mà ngu dốt thì thành ra phá hoại".

Nhìn chung, Lạc giới không phải là một bộ phim không đáng xem, nhưng sự ngô nghê của nó thì khó mà chấp nhận. Một cách nhìn đơn giản về vấn đề phức tạp là chuyện bình thường, nhưng quan điểm nông cạn lại là một điều đáng quan ngại. Tôi tin các nhà làm phim đã có những nổ lực nhất định cho tác phẩm của mình, tuy nhiên, sức người có hạn, mọi cố gắng điều bị ảnh hưởng bởi nhiều điều kiện khách-chủ quan. Trân trọng những nổ lực không có nghĩa là san phẳng mọi đá sạn như những bài viết PR, tôi viết để nêu quan điểm cá nhân.

Điều tôi cần làm nhất bây giờ là đi giặt cái ba lô.